Het veranderboek 70 vragen van managers over organisatieverandering Steven ten Have, Wouter ten Have, Barbara Janssen
Recensie door Sven Laudy 10 februari 2010
De afgelopen jaren is de markt overspoeld met boeken over verandermanagement. Veel van deze boeken zijn geschreven vanuit de persoonlijke belevenissen van de auteurs: de eigen unieke ervaring van een verandertraject geëxtrapoleerd naar een algemene aanpak over organisatieverandering. Of deze belief-based aanpak daadwerkelijk bruikbaar is voor andere organisaties is natuurlijk de vraag. Waarschijnlijk luidt het antwoord hierop: nee. Het Veranderboek is in de inleiding duidelijk: het boek belooft evidence-based, of op zijn minst practice-based kennis. Als dit boek dat waarmaakt dan vervult het voor mij en ik denk voor vele anderen een grote behoefte aan degelijk, onderbouwd en grondig verander materiaal.
Het boek begint met een korte verhandeling over de tien scholen en gevarieerde perspectieven op verandermanagement. De scholen ontlenen de auteurs aan de Strategiesafari van Mintzberg, omdat deze ‘ook zeer bruikbaar zijn voor een eerste overzicht ... op verandermanagement’. Dit lijkt de vraag. In de historische context van verandermanagement bestaat de positioneringsschool simpelweg niet. De stroming van het Organizational Development (OD) daarentegen, een historisch belangrijke school in de ontwikkeling van verandermanagement, wordt pas voor het eerste genoemd op pagina 347. En wat te denken van de veranderkunde - groot in Nederland – de term komt in het gehele boek niet voor!
Het boek is opgezet rond zes klassieke onderwerpen die verbonden zijn met het onderwerp verandering: strategie, leiderschap, gedrag, structuur, communicatie en implementatie. Binnen de hoofdstukken speelt elk van de scholen een grotere of minder grote rol. De hoofdstukken zelf blinken uit in overzichtelijkheid: duidelijke opbouw, verhelderende figuren en een ongelofelijke hoeveelheid modellen. De geïntroduceerde theorieën en modellen worden bijna achteloos op tafel geschut, zonder dat ik enig moment het idee had dat het teveel werd. Als adviseur of manager kun je hiermee jaren vooruit om klanten en je baas te imponeren met prachtige figuren, diagrammen en 2x2-matrices.
Het gevoel soms een ander boek te lezen dan een veranderboek blijft knagen. Zo gaat het tweede hoofdstuk Strategie echt over: strategie. Een toegevoegde paragraaf Wat betekent strategie in relatie tot verandering? kan dit gevoel niet helemaal wegnemen. Het zal met indeling van de gekozen thema’s te maken hebben; een kwestie van keuzes.
Het laatste hoofdstuk is gewijd aan verandermanagement. Dat doet op het eerste gezicht wat vreemd aan: waar heb ik de voorgaande hoofdstukken dan over gelezen? Dit hoofdstuk richt zich op ‘het systematisch en methodisch werken aan organisatieverandering’. Volgens de auteurs een belangrijk onderwerp, want ‘niet systematisch en methodisch werken ... noemen we onprofessioneel en is vaak onverantwoord. Het hoeft niet altijd te leiden tot ongelukken, maar dat is geluk’. Een belangwekkend onderwerp dat wat mij betreft wel meer ruimte had mogen krijgen.
In de inleiding sprak ik de hoop uit op een degelijk, onderbouwd en grondig boek. Deze kwalificaties zijn hier zondermeer op zijn plaats. Dat de lezer niet veel meekrijgt van de historische ontwikkeling van het vakgebied wordt ruimschoots goedgemaakt: Het Veranderboek is prettig leesbaar - niet in het minst door de heldere figuren - is zeer volledig, actueel, op basis van wetenschappelijke inzichten geschreven en aangevuld met eigen onderzoek onder ruim 40 organisaties en meer dan 250 managers. Kortom, een monumentaal boek, dat veel opgedane inzichten van de afgelopen decennia samenpakt en ons het lezen van een grote stapel onzinnige boeken bespaart.
Sven Laudy is bedrijfskundige met een specialisme in samenwerken en is ontwikkelaar van www.360test.nl, TestCenter voor team en teamontwikkeling. Interessante links: www.360test.nl en www.groepsdynamiek.nl
Mer inormatie over dit boek en bestellen kan via: het veranderboek
|