 |
|
|
|
 |
|||
 |
|||
 |
|||
 |
|||
 |
|||
|
 |
|
|
| Home | Interventies | Wetten & Theorieën | Teamontwikkelingsmodellen | Voor bedrijven | Games | |
||
|
Boekrecensie Sociale Psychologie Titel: ‘Sociale Psychologie’, vijfde editie Door: Ir. Sven Laudy
“Op lange termijn heb je meer spijt van de dingen die je niet hebt gedaan in je leven, dan van de dingen die je wel hebt gedaan. Op korte termijn is dit precies omgekeerd.” Dit is één van de vele interessante weetjes die in dit boek beschreven worden. Het verschil met de meeste boeken is echter dat in dit boek alle feiten worden gestaafd met deugdelijk wetenschappelijk onderzoek. Het boek gaat hier natuurlijk niet over en ook niet over weetjes. Maar het geeft wel de stijl aan waarin het boek is geschreven: veel voorbeelden, verhalen, cases, beschrijvingen van sociaal wetenschappelijke experimenten en doe-het-zelf!-oefeningen. Het maakt het boek luchtig om te lezen, om in de bladeren of gewoon lekker ‘plaatjes te kijken’. De vele foto’s alleen bieden al veel ‘lerend vermaak’. Op de eerste plaats is ‘Sociale Psychologie’ een studieboek. Dit blijkt ook uit het opnemen van een hoofdstuk over methodologie in het sociaal wetenschappelijk onderzoek. Zowel niet-studenten als studenten kunnen dit hoofdstuk makkelijk overslaan; de eerste groep omdat in de rest van het boek geen voorkennis over verondersteld wordt, voor studenten omdat ze hopelijk een degelijker vak in onderzoeksmethodologie onderwezen krijgen tijdens hun studie. ‘Sociale Psychologie’ gaat over het gedrag van mensen in interactie of aanwezigheid van anderen. De sociale situatie en de invloed van de omgeving kunnen zo machtig zijn dat dit een ‘dramatisch’ effect kan hebben op iemands gedrag. De invloed van de situatie en de impact op het gedrag is het Leidmotief van dit boek. Het verbindt de hoofdstukken – die verder op zich zelf staan - met elkaar. Zoals gezegd is er weinig tot geen opbouw in het boek. De verschillende hoofdstukken snijden de thema’s van de sociale psychologie aan en kunnen in elke willekeurige volgorde worden gelezen. Vrijwel alle onderwerpen uit de sociale psychologie worden in het boek behandeld. In hoofdstuk drie wordt het begrip sociale cognitie geïntroduceerd: hoe selecteren en interpreteren wij informatie en – belangrijker nog – hoe handelen wij daarnaar? Het blijkt dat we twee hoofdstrategieën van denken hebben: denken zonder inspanning en ingespannen denken. De ‘gekozen’ strategie heeft grote invloed op ons gedrag. Zo wordt een onderzoek beschreven waarin proefpersonen worden onderworpen aan een schietspel. De proefpersonen moeten ‘schieten’ als de man op de foto een pistool draagt en ‘niet schieten’ als hij iets anders bij zich had. De proefpersonen werden beïnvloed door het ras van de afgebeelde mannen; de meeste fouten bestonden uit het neerschieten van ongewapende zwarte mannen. Hoofdstuk vier gaat over sociale perceptie: hoe we ons een indruk vormen van, en conclusies trekken over andere mensen. Het hoofdstuk wordt geopend – zoals elk hoofdstuk – met een waar gebeurd verhaal. In dit hoofdstuk gaat het over Reality-tv. Het aardige van het boek is dat bij de theorie veel van de Amerikaanse voorbeelden zijn vervangen door Nederlandse voorbeelden die veel meer aanspreken en een minder ver-je-bed-show zijn. In dit hoofdstuk wordt dan ook: “Boek zoekt Vrouw” en “Jouw puber, mijn Puber” geïntroduceerd. Deze ‘vertaalslag’ geeft het boek een duidelijke meerwaarde ten opzichte van Engelse boeken over sociale psychologie. Hoofdstuk vijf vervolgens sluit voorzichtig aan bij het vorige hoofdstuk. In dit hoofdstuk draait het om zelfkennis en hoe we onszelf leren begrijpen. Volgens de auteur gebeurt dit op een aantal manieren: door introspectie, door ons eigen gedrag te observeren en door onszelf te vergelijken met anderen. Aan de hand hiervan passeren diverse theorieën de revue: zelfbewustzijnstheorie, sociale vergelijkingstheorie en de twee-factorentheorie van emotie. Hoewel allemaal even interessant, hadden deze theorieën op een andere plaats in het boek ook niet misstaan. In een kader waarin de verbinding met de praktijk wordt gezocht, wordt toegelicht hoe ouders hun kinderen moeten prijzen. Dit boek is ook leerzaam voor ouders. Hoofdstuk zes gaat over zelfrechtvaardiging. De bekende cognitieve dissonantietheorie wordt hier dan ook geïntroduceerd. Moraal van het verhaal: we zijn allemaal bezig onze onzekerheid te verkleinen, hetzij door ons gedrag of attitudes te veranderen, hetzij door zelfbevestigende cognities toe te voegen. En zo rechtvaardigen wij onszelf. Verderop in het hoofdstuk komen nog enkele theorieën over zelfrechtvaardiging aan bod. Het leidt tot een herkenbaar hoofdstuk, in ieder geval voor onszelf, misschien ook voor anderen in het kadertje: “Maakte Osama bin Laden gebruik van dissonantie?” Hoofdstuk zeven introduceert het onderwerp attitudes en attitudeverandering, een actueel onderwerp, ook in andere vakgebieden, zoals Human Resources Management en Marketing. Dit blijkt wel uit het feit dat “Sociale Psychologie” een hele paragraaf wijdt aan het onderwerp reclame en attitudeverandering. In hoofdstuk acht wordt conformisme besproken. Het boek volgt hier de klassieke indeling: Er zijn twee redenen om ons te conformeren. De eerste is informationele sociale invloed: we hebben de behoefte om te weten wat ‘juist’ is. De tweede is normatieve sociale invloed: we hebben de behoefte om geaccepteerd te worden. Met deze klassieke indeling is niets mis – het hoofdstuk springt wel een beetje uit de toon omdat de andere hoofdstukken van het boek juist meer afwijken van de traditionele opbouw. In hoofdstuk negen wordt getracht het vakgebied van de groepsdynamica in 38 bladzijden te vullen. Dat dit niet kan lukken moge duidelijk zijn. Dit wordt nog eens versterkt door het feit dat veel reeds besproken onderwerpen net zo goed in dit hoofdstuk geplaatst kunnen worden. Dit hoofdstuk is al-met-al een vreemde eend in de bijt. Gelukkig biedt de thematische opbouw je de mogelijkheid dit hoofdstuk over te slaan, zonder verdere gevolgen. De laatste vier hoofdstukken vormen een aantrekkelijke aanvulling op de traditionele thema’s zoals hierboven beschreven. Hoofdstuk tien gaat over interpersoonlijke aantrekkingskracht en hoe deze ontstaat. Het nabijheideffect wordt hier beschreven: hoe meer we mensen zien en met ze omgaan, hoe groter de kans dat ze onze vrienden worden. Wie op een kantoor in een lange gang werkt, zal de uitwerking van deze theorie onmiddellijk herkennen. Hoofdstuk elf laat zien waarom we andere mensen helpen. Het boek betoogt dat hier verschillende motieven voor zijn: omdat we verwachten dat we door het helpen van anderen de kans vergroten dat zijn óns in de toekomst ook zullen helpen, bijvoorbeeld. Een nuttig hoofdstuk voor wie het maximale uit zijn relaties wil halen. Hoofdstuk twaalf en dertien handelen over respectievelijk agressie en vooroordelen. Bij agressie gaat het om de vragen of agressie aangeleerd is of aangeboren, wat de invloeden van sekse en alcohol op agressie is en hoe agressie beteugeld kan worden. In het hoofdstuk over vooroordelen passeren de traditionele onderwerpen de revue: stereotypering en discriminatie en hoe we met behulp van sociaal psychologische theorieën en trucs (respectievelijk de contacthypothese en de jigsawmethode) vooroordelen kunnen verminderen. Sociale Psychologie is een omvangrijk en grondig boek, boordevol informatie. Naast de 504 bladzijdes blijkt dit ook uit de meer dan 2000 (!) literatuurverwijzingen. Toch wordt het nooit langdradig door de luchtige schrijfstijl en de vele kaders en voorbeelden. Als leesboek is het minder geschikt. Het boek is thematisch opgebouwd, als een leerboek. En dat is wat het is: een goed boek waar je veel van kunt leren. - Meer informatie over het boek Sociale Psychologie - Meer informatie over sociale psychologie
|
||
|
Teamvorming, teamontwikkeling en teambuilding vindt u bij:
Voor vragen, trainingen en advies: info@groepsdynamiek.nl © 2007-2021 |
||
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
||||